Trung Quốc dẫn đầu cuộc đua năng lượng xanh

Nguyễn Linh/betvisa-888.netanet.vn 06:30' - 27/06/2025
BNEWS Trung Quốc đang dẫn đầu cuộc đua toàn cầu về năng lượng sạch, đặt ra cho Australia một lựa chọn then chốt: hoặc chủ động tham gia, hoặc bị tụt lại phía sau.

Theo trang tin của Viện Nghiên cứu quan hệ quốc tế Australia (AIIA), đã đến lúc cần một sự điều chỉnh chiến lược để điều hòa giữa tham vọng khí hậu của Australia và thực tế mới nổi lên từ sự đổi mới công nghệ và quy mô công nghiệp của Trung Quốc.

Ngành công nghiệp năng lượng sạch của Trung Quốc đang phát triển mạnh mẽ. Chẳng hạn như nhà máy hiện đại của tập đoàn năng lượng Mặt Trời LONGi tại Gia Hưng (Trung Quốc) ứng dụng toàn diện robot, kết hợp giữa tự động hóa, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và Internet vạn vật để linh hoạt sản xuất các thành phần mô-đun năng lượng Mặt Trời phù hợp với nhiều nhu cầu khác nhau. Đây là một bước đột phá trong sản xuất tiên tiến cả về tốc độ và quy mô.

Hiện tại, Trung Quốc đang bỏ xa thế giới ở hầu hết các lĩnh vực trọng yếu của tương lai phi carbon, từ sản xuất công nghệ sạch tinh vi, triển khai năng lượng tái tạo trong nước, đến đầu tư trực tiếp ra nước ngoài vào quá trình chuyển đổi năng lượng. Chỉ riêng trong tháng 4/2025, Trung Quốc đã lắp đặt hơn 45GW công suất năng lượng Mặt Trời. Con số này vượt xa toàn bộ tổng công suất điện Mặt Trời hiện tại của Australia.

Thành tựu dẫn đầu toàn cầu của Trung Quốc trong sản xuất và triển khai năng lượng sạch là kết quả của các chính sách nhất quán và đầy tham vọng của chính phủ trong suốt hai thập kỷ qua, thúc đẩy dòng vốn đầu tư mạnh mẽ và liên tục. Theo một báo cáo gần đây của Bloomberg, trong năm 2024, khoảng 76% tổng đầu tư toàn cầu vào nhà máy công nghệ sạch đã được rót vào lĩnh vực sản xuất tại Trung Quốc.

Nhà máy của DAS Solar, một trong những nhà sản xuất mô-đun PV hàng đầu thế giới tại Trung Quốc, đã sản xuất hơn 30GW mô-đun PV chỉ trong năm 2024. Giám đốc Công nghệ của DAS Solar, Tiến sĩ Tống Đăng Nguyên, là một cựu sinh viên của Đại học New South Wales (UNSW), từng được đào tạo dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Martin Green, người tiên phong trong ngành năng lượng Mặt Trời của Australia. Hiện nay, DAS Solar đang hợp tác với UNSW trong một dự án nghiên cứu chung nhằm phát triển các tế bào năng lượng Mặt Trời hiệu suất cao.

 
Trên thực tế, hợp tác năng lượng Mặt Trời giữa Australia và Trung Quốc là một minh chứng mạnh mẽ và bền vững cho sự hợp tác song phương. Ngành công nghiệp khởi nguồn từ mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa Giáo sư Martin Green (người bắt đầu nghiên cứu về năng lượng Mặt Trời từ năm 1974) và nghiên cứu sinh tiến sĩ Thạch Chính Dung, người đã thành lập công ty sản xuất năng lượng Mặt Trời đầu tiên của Trung Quốc, Suntech Power, vào năm 2001. Ông John Grimes, Giám đốc điều hành Hội đồng Năng lượng Thông minh, từng nói trong một buổi chia sẻ với nhóm các nhà lãnh đạo trẻ trong lĩnh vực năng lượng sạch: “Không có mối quan hệ nào giữa Australia và Trung Quốc bền chặt, chân thành như trong ngành năng lượng Mặt Trời”.

Australia và Trung Quốc có sự bổ sung lẫn nhau rõ rệt về tài nguyên và chuỗi cung ứng, là cơ sở cho lợi ích song phương to lớn. Australia sở hữu một trong những trữ lượng khoáng sản lớn nhất thế giới phục vụ cho quá trình chuyển đổi năng lượng. Australia cũng đứng đầu toàn cầu về sản lượng quặng sắt và lithium. Trong khi đó, Trung Quốc sở hữu năng lực đổi mới công nghệ sạch hàng đầu, quy mô sản xuất lớn và mạng lưới tiếp cận thị trường toàn cầu rộng lớn.

Sự kết hợp giữa đổi mới nghiên cứu của Australia và tinh thần khởi nghiệp của Trung Quốc đã giúp quá trình thương mại hóa công nghệ diễn ra mạnh mẽ tại Trung Quốc, với sự hỗ trợ đáng kể từ chính quyền địa phương Trung Quốc, các nhà đầu tư Mỹ và doanh nghiệp sản xuất Đức. Chính sự hội tụ này là nền tảng cho thành công của ngành công nghiệp năng lượng Mặt Trời Trung Quốc, góp phần đưa công nghệ PV trở thành nguồn năng lượng rẻ nhất thế giới và động lực chính của quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Giáo sư Martin Green – được mệnh danh là “cha đẻ của năng lượng Mặt Trời” – hiện là một nhân vật nổi tiếng tại Trung Quốc, người đã đào tạo cả một thế hệ tiến sĩ Trung Quốc tại Trường Kỹ thuật Năng lượng Tái tạo và Quang điện của UNSW (SPREE). Hiện mạng lưới cựu sinh viên của ông tại Trung Quốc đã vượt mốc 600 người. Mối quan hệ hữu nghị bền chặt giữa UNSW và ngành công nghiệp PV của Trung Quốc là cơ hội để Chính phủ Australia tận dụng động lực và thiện chí hiện có nhằm tái thiết lòng tin song phương.

Australia và Trung Quốc có thể hợp tác sản xuất các sản phẩm sử dụng năng lượng xanh từ mô-đun PV, polysilicon, lithium, thép, ammonia đến hệ thống lưu trữ năng lượng. Điều này sẽ làm thay đổi toàn bộ hệ thống năng lượng, đồng thời tạo điều kiện để thế giới ứng phó hiệu quả với khủng hoảng khí hậu. Trên thực tế, trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới chuyển hướng sang đảm bảo an ninh năng lượng, khử carbon và tăng cường khả năng chống chịu kinh tế, nhiều chính phủ đến Trung Quốc để học hỏi và hợp tác. Các dự án sản xuất công nghệ sạch chung (như nhà máy pin EV giữa Stellantis và CATL) hay trung tâm R&D (như Trung tâm Phát triển Nâng cao của Renault tại Trung Quốc, hoặc trung tâm nghiên cứu của Changan tại Thái Lan) được thành lập, phản ánh xu hướng khu vực hóa chuỗi cung ứng và nhu cầu chuyển giao công nghệ để hỗ trợ sản xuất tại chỗ.

Sau một thập niên thất bại vì những “cuộc chiến khí hậu”, Australia đang đứng trước cơ hội hiện thực hóa tiềm năng to lớn về năng lượng tái tạo và từng bước thoát khỏi sự phụ thuộc lâu dài vào xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch. Ngoài vấn đề về khí hậu, đây còn là động thái bảo vệ sự thịnh vượng quốc gia.

Nếu Australia thực sự nghiêm túc với chiến lược “Tương lai được sản xuất tại Australia” (Future Made in Australia – FMIA), việc hợp tác với Trung Quốc là điều bắt buộc. Australia cần tiếp cận chuỗi cung ứng, công nghệ, kinh nghiệm và chuyên môn của Trung Quốc để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, cũng như hiện thực hóa các mục tiêu tái công nghiệp hóa đầy tham vọng trong FMIA.

Tuy nhiên, thực tế đơn giản này vẫn chưa được phản ánh đúng mức trong tư duy của Chính phủ Australia. Điều này xuất phát một phần vì cách nhìn địa chính trị giản đơn tiếp tục ảnh hưởng đến nhận thức về mối quan hệ với Trung Quốc. “Future Made in Australia” – đúng như tên gọi – là chiến lược hướng tới tương lai.

Do đó, các nhà hoạch định chính sách Australia cần điều chỉnh toàn bộ tư duy cũng như hành động để phù hợp với tương lai, cụ thể là nền kinh tế toàn cầu phi carbon, trong đó Trung Quốc và vị trí địa lý của Australia tại châu Á đóng vai trò quyết định nhằm nắm bắt kịp thời cơ hội then chốt bảo vệ thịnh vượng, an ninh năng lượng và khả năng chống chịu của Australia.

Tin liên quan

Tin cùng chuyên mục