Sức ép mới đối với ngành công nghiệp ô tô toàn cầu

Công nhân làm việc trong phân xưởng sản xuất phụ tùng ô tô Turbo ở huyện Hà Giản, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Theo đó, Cục Quản lý Thương mại Quốc tế (ITA) sẽ cho phép các nhà sản xuất nội địa Mỹ đề xuất bổ sung các mặt hàng phụ tùng vào danh mục chịu thuế. Những đợt tiếp nhận hồ sơ sẽ diễn ra định kỳ 4 lần/năm, vào tháng 1, tháng 4, tháng 7 và tháng 10 hàng năm. Đợt tiếp nhận đầu tiên sẽ bắt đầu từ ngày 1/7/2025. Sau khi nộp đơn, mỗi đề xuất hợp lệ sẽ được công khai để lấy ý kiến trong 14 ngày, sau đó ITA dự kiến đưa ra quyết định trong vòng 60 ngày.

Các mặt hàng hiện đang chịu thuế gồm động cơ, hộp số, bộ phận truyền động và linh kiện điện. Chính sách này được thực thi theo Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962, vốn trao cho Tổng thống quyền áp thuế nhập khẩu vì lý do an ninh quốc gia.

Trong bối cảnh Mỹ tiếp tục siết chặt các biện pháp phòng vệ thương mại, các lãnh đạo châu Âu đã lên tiếng thúc giục một thỏa thuận nhanh chóng với Mỹ. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã lên tiếng kêu gọi Ủy ban châu Âu (EC) đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ “trong vòng chưa đầy 2 tuần nữa”. Theo ông Macron, châu Âu không muốn một thỏa thuận bằng mọi giá, nhưng càng kéo dài càng gây tổn thất cho nền kinh tế.

Hiện tại, ngành công nghiệp ô tô của Vương quốc Anh đang chịu ảnh hưởng rõ rệt từ những chính sách thuế mới của Mỹ. Theo số liệu mới công bố, xuất khẩu ô tô của Anh sang thị trường Mỹ trong tháng 5/2025 đã giảm hơn 55% so với cùng kỳ năm 2024, chủ yếu do mức thuế cao được áp dụng từ tháng 4/2024. Tuy nhiên, giới chức Anh kỳ vọng tình hình sẽ sớm cải thiện khi thỏa thuận thương mại song phương với Mỹ giảm thuế từ 27,5% xuống còn 10% đối với tối đa 100.000 xe xuất khẩu mỗi năm.

Trong khi đó, các hãng xe và nhà cung cấp phụ tùng đang ráo riết tìm kiếm nguồn cung nam châm thay thế, vốn đang thiếu hụt trầm trọng do các biện pháp hạn chế xuất khẩu của Trung Quốc.

Ngành công nghiệp này đang lo ngại tình hình đất hiếm có thể leo thang thành cú sốc chuỗi cung ứng lớn thứ ba trong vòng 5 năm. Trước đó, tình trạng thiếu hụt chất bán dẫn đã khiến kế hoạch sản xuất của những hãng xe bị cắt giảm hàng triệu chiếc, từ khoảng năm 2021 đến 2023. Trong giai đoạn đại dịch COVID-19 năm 2020 cũng đã khiến các nhà máy phải đóng cửa trong nhiều tuần.

Hiệp hội các nhà cung cấp ô tô châu Âu (CLEPA) cho biết, một số nhà máy của các nhà cung cấp ô tô châu Âu đã phải đóng cửa, và dự kiến sẽ có thêm nhiều trường hợp ngừng hoạt động nữa.

Ô tô ngày nay sử dụng động cơ làm từ đất hiếm trong hàng chục bộ phận từ gương chiếu hậu, loa âm thanh, bơm dầu, cần gạt nước, cho đến các cảm biến rò rỉ nhiên liệu và cảm biến phanh.

Theo công ty tư vấn AlixPartners, Trung Quốc kiểm soát tới 70% hoạt động khai thác đất hiếm toàn cầu, 85% công suất tinh chế và khoảng 90% sản lượng hợp kim kim loại đất hiếm và nam châm. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết, một chiếc xe điện trung bình sử dụng khoảng 0,5 kg nguyên tố đất hiếm, trong khi xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch chỉ dùng một nửa số đó.

Tổng cục Hải quan Trung Quốc ngày 20/6 công bố số liệu cho thấy trong tháng 5/2025, lượng nam châm đất hiếm Trung Quốc bán ra thế giới giảm một nửa so với tháng trước đó, xuống thấp nhất kể từ đầu năm 2020. Trong tháng 5/2025, Trung Quốc xuất khẩu 1.238 tấn nam châm đất hiếm. Con số này giảm gần 53% so với tháng 4/2025 và là mức thấp nhất kể từ tháng 2/2020. Trước đó, số liệu tháng 4/2025 cũng đã giảm nửa so với tháng 3/2025.

Ấn Độ, Đức là các nước mua nhiều nam châm đất hiếm trong tháng 5/2025. Trong 5 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu nam châm đất hiếm của Trung Quốc giảm 14,5% so với năm 2024, còn hơn 19.100 tấn. Đây là số liệu thấp nhất kể từ năm 2021.

Hồi tháng 4/2025, Trung Quốc thông báo siết xuất khẩu với 7 nguyên tố đất hiếm và vật liệu liên quan, trong đó có nam châm đất hiếm, nhằm đáp trả thuế nhập khẩu của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Trung Quốc hiện là nước sản xuất nam châm đất hiếm lớn nhất thế giới, chiếm hơn 90% nguồn cung toàn cầu. Việc siết xuất khẩu mặt hàng này đã làm xáo trộn chuỗi cung ứng của ngành xe hơi, hàng không vũ trụ, sản phẩm bán dẫn và quốc phòng trên toàn thế giới.

Nguồn: http://baotintuc.vn/the-gioi/suc-ep-moi-doi-voi-nganh-cong-nghiep-o-to-the-gioi-20250627123259947.htm