Mỹ áp thuế 50% với đồng nhập khẩu: Tác động ra sao tới thị trường trong nước?

Thông tin Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố việc áp thuế 50% đối với tất cả mặt hàng đồng nhập khẩu vào Mỹ sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/8 đã tạo ra phản ứng mạnh mẽ trên thị trường hàng hoá toàn cầu; đặc biệt là tại Mỹ, nơi tâm lý lo ngại về nguy cơ gián đoạn nguồn cung trong ngắn hạn đã thúc đẩy làn sóng tích trữ đồng. Tuy nhiên, tại Việt Nam, giới chuyên môn nhìn nhận xu hướng tăng thuế từ phía Mỹ không gây ra những lo ngại đáng kể.

Theo số liệu từ Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), trong năm 2024, Mỹ tiêu thụ khoảng 1,8 triệu tấn đồng; trong đó lượng nhập khẩu lên tới 810.000 tấn, chiếm 45% tổng nhu cầu. Nguồn cung chủ yếu đến từ các quốc gia như Chile, Canada, Peru và Congo. Ngay sau thông tin về chính sách thuế mới, giá đồng COMEX đã tăng vọt hơn 13%, phản ánh những bất ổn và tâm lý bất an trên thị trường.

Tuy nhiên, đối với thị trường Việt Nam, tác động được đánh giá là không đáng kể. Theo số liệu thống kê từ Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ, trong 5 tháng đầu năm nay, Việt Nam chỉ xuất khẩu 16,3 tấn đồng tinh luyện sang thị trường này, một con số rất nhỏ so với tổng nhu cầu của thị trường Mỹ. Do đó, việc áp thuế 50% lên mặt hàng đồng nhập khẩu gần như không có bất cứ ảnh hưởng trực tiếp nào lên hoạt động xuất khẩu của ngành đồng Việt Nam.

Một trong những lý do cốt lõi giúp các doanh nghiệp Việt Nam giữ được sự ổn định trước biến động quốc tế là định hướng phát triển mạnh mẽ thị trường nội địa. Ông Bùi Mạnh Toàn, Giám đốc Công ty cổ phần Vietnox, nhận định, tình hình thực tế ở thị trường trong nước cho thấy nhu cầu tiêu thụ đồng rất cao, giá bán ổn định và có độ chênh lớn so với việc xuất khẩu. Sản xuất trong nước hầu như không đủ để đáp ứng nhu cầu nguyên vật liệu của các doanh nghiệp đang cần kim loại màu.

Ông Toàn cũng phân tích, các doanh nghiệp trong nước đang tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu trong nước, tránh được những áp lực từ các chính sách thương mại quốc tế, như các vụ kiện chống bán phá giá hoặc điều tra cáo buộc thương mại. Điều này phản ánh một xu hướng chiến lược: ưu tiên nguồn lực phục vụ phát triển công nghiệp nội địa.

Quan điểm này được nhiều chuyên gia và lãnh đạo ngành xác nhận. Bà Nguyễn Thuý Ly, Chánh Văn phòng Hiệp hội Công nghiệp Điện tử Việt Nam, cho biết, các ngành sản xuất thiết bị điện tử, cáp viễn thông và các sản phẩm năng lượng tái tạo tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, dẫn đến nhu cầu về đồng tinh luyện tăng cao. Thực tế, một số đơn vị dây cáp đang nhập khẩu đồng để phục vụ công tác sản xuất nhưng sản lượng không nhiều. Ngoài ra, các đơn vị gia công linh kiện điện tử là chủ yếu và nguyên vật liệu đều do đối tác đặt hàng cung cấp. Vì lẽ đó, giá đồng tăng cao do Mỹ áp thuế hầu như không ảnh hưởng.

Một yếu tố quan trọng khác là tỷ trọng của mặt hàng đồng trong cơ cấu hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Theo các chuyên gia, đồng không phải là một mặt hàng xuất khẩu chiến lược của Việt Nam. So với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như điện thoại, linh kiện điện tử, dệt may, da giày, và nông sản, giá trị xuất khẩu đồng là rất nhỏ. Do đó, tác động từ việc Mỹ tăng thuế chỉ giới hạn trong một phân khúc thị trường hẹp, không đủ để tạo ra hiệu ứng lan truyền tiêu cực lên các ngành xuất khẩu chủ lực khác của Việt Nam.

Cấu trúc ngành hàng đa dạng của Việt Nam giúp nền kinh tế có khả năng chống chịu tốt hơn trước các cú sốc thương mại đơn lẻ. Các ngành xuất khẩu chủ lực hoạt động trên những chuỗi cung ứng riêng biệt, ít chịu ảnh hưởng trực tiếp từ những biến động của thị trường đồng.

Sự ổn định của thị trường đồng Việt Nam còn được củng cố bởi các chủ trương và chính sách quản lý Nhà nước khá chặt chẽ đối với các kim loại màu nói chung và khoáng sản chiến lược nói riêng. Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhằm ưu tiên khai thác và sử dụng các nguồn tài nguyên khoáng sản để phục vụ nhu cầu sản xuất trong nước, hạn chế xuất khẩu nguyên liệu thô và sơ chế.

Các chính sách này tập trung vào việc đảm bảo an ninh nguyên liệu cho các ngành công nghiệp mũi nhọn của đất nước, đồng thời khuyến khích sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn, như dây cáp điện, linh kiện điện tử và các sản phẩm công nghiệp khác. Điều này không chỉ tạo ra lợi nhuận cao hơn mà còn giảm thiểu rủi ro từ những biến động của thị trường quốc tế.

Đại diện Công ty cổ phần Dây và Cáp Điện Việt Nam, cho hay, đơn vị đang tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu nội địa, đặc biệt là các dự án lớn về điện, xây dựng và giao thông. Do đó, việc Mỹ tăng thuế chỉ là một vấn đề thuộc phạm vi quốc tế, không phải là mối quan tâm hàng đầu của những doanh nghiệp sản xuất.

Tác động từ chính sách thuế của Mỹ đối với thị trường đồng Việt Nam được đánh giá là không đáng kể. Điều này cho thấy sự ổn định nội tại, định hướng ưu tiên phát triển bền vững thị trường trong nước, và chính sách quản lý nguồn tài nguyên hợp lý của ngành công nghiệp kim loại màu Việt Nam trước những biến động của thị trường toàn cầu.