Mỗi căn nhà – một hy vọng: Sức lan tỏa mệnh lệnh từ trái tim

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương triển khai trên phạm vi cả nước sẽ chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết chương trình và phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025" vào ngày 26/8.

Sau hơn 1 năm thực hiện phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước” được phát động lần đầu tiên vào tháng 4/2024, các mục tiêu đặt ra đang tiến nhanh về đích; trong đó, một số địa phương đã hoàn thành vượt yêu cầu và sớm hơn thời hạn. Đặc biệt, ngày 19/8 vừa qua, xóa nhà tạm vừa được công bố là 1 trong 250 công trình, dự án lớn chào mừng 80 năm Quốc khánh.

Tại Nghị quyết số 42-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa 13 về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới đặt mục tiêu phấn đấu tới năm 2030 cơ bản xóa nhà tạm, cơ bản không còn hộ nghèo.

Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, cả nước đã chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát được hơn 334.200 căn, đây là “Công trình Quốc gia đặc biệt”, “Công trình của ý Đảng, lòng Dân” và đã về đích sớm trước 5 năm 4 tháng so với mục tiêu đề ra tại Nghị quyết 42-NQ/TW. Bên cạnh đó là chương trình phát triển nhà ở xã hội đã có những bước tiến vượt bậc. Từ năm 2021 đến nay, 692 dự án đã được triển khai, cung cấp khoảng 634.000 căn nhà, hướng tới mục tiêu 1 triệu căn vào năm 2030 cho người thu nhập thấp.

Theo báo cáo của các địa phương trên phần mềm cập nhật đến hết ngày 18/8 vừa được Bộ Dân tộc và Tôn giáo công bố, 34/34 địa phương đã cơ bản hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát. Cả nước đã hỗ trợ xây mới, sửa chữa 334.234 căn (255.310 căn xây mới và 78.924 căn sửa chữa), huy động được 24.761,596 tỷ đồng và 2.738.754 ngày công lao động với 454.318 lượt người.

Các đối tượng được hỗ trợ gồm người có công với cách mạng; hộ nghèo, hộ cận nghèo thuộc 2 chương trình mục tiêu quốc gia (giảm nghèo bền vững; phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi); hộ nghèo, hộ cận nghèo ngoài 2 nhóm hỗ trợ trên.

Các chuyên gia nhận xét, phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc khi thể hiện tinh thần "lá lành đùm lá rách", sự quan tâm, sẻ chia của toàn xã hội đối với những người có hoàn cảnh khó khăn. Việc hỗ trợ xây dựng nhà ở kiên cố không chỉ giúp người dân ổn định cuộc sống, an cư lạc nghiệp, mà còn tạo động lực để họ vươn lên thoát nghèo bền vững.

Phong trào này góp phần thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, thúc đẩy công bằng xã hội, và thể hiện rõ nét truyền thống tương thân tương ái, đoàn kết của dân tộc Việt Nam. Đây cũng là minh chứng cho sự vào cuộc hiệu quả của cả hệ thống chính trị trong công cuộc xây dựng nông thôn mới, phát triển bền vững và nâng cao chất lượng đời sống nhân dân.

Đáng chú ý, phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước” được áp dụng tư duy và cách làm mới là Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kích hoạt các nguồn lực xã hội. Đích thân Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp tục phát động chương trình hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước với chủ đề “Mái ấm cho đồng bào tôi” vào tối 5/10/2024 tại Hà Nội. Mục tiêu đặt ra là cơ bản hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát trước ngày 31/10/2025.

Ngay từ đầu năm 2025, Thủ tướng đã chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương tập trung triển khai đợt cao điểm 350 ngày đêm thực hiện thành công chương trình “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát” với tinh thần ai có gì giúp nấy, ai có công giúp công, ai có của giúp của, ai có nhiều giúp nhiều, ai có ít giúp ít. Mỗi căn nhà là một món quà, một mái ấm, thể hiện trách nhiệm, tình thương, tình dân tộc, nghĩa đồng bào, sự sẻ chia của cả cộng đồng.

Gần đây nhất, ngày 8/6/2025, Thủ tướng ký ban hành Công điện 84, yêu cầu thực hiện “quyết liệt hơn nữa, thần tốc hơn nữa, hiệu quả hơn nữa”, tập trung hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm nhà dột nát trên phạm vi cả nước trước ngày 31/8; hoàn thành xóa nhà tạm cho người có công với cách mạng trước 27/7.

“Mệnh lệnh” quyết liệt của Thủ tướng đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ từ trái tim đến hành động của mọi tầng lớp xã hội. Tiến sĩ Bùi Đức Hưng – Nguyên Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính (Bộ Xây dựng) nhận xét việc Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 539/QĐ-TTg năm 2024 về Kế hoạch triển khai Phong trào thi đua "Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025" là một bước đột phá về giải quyết dứt điểm nhà tạm, nhà dột nát.

Trước hết đó là sự huy động nguồn lực toàn xã hội. Cùng với nguồn lực của Nhà nước là các nguồn lực của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong nước... trên tinh thần "lá lành đùm lá rách, lá rách ít đùm lá rách nhiều", "thương người như thể thương thân" và phát huy truyền thống tương thân, tương ái, nghĩa tình, của người dân Việt Nam; đồng thời thể hiện tính ưu việt trong đường lối, chính sách an sinh xã hội của Đảng, Nhà nước.

Cùng đó là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị với mục tiêu, kế hoạch, giải pháp, địa chỉ rất cụ thể. Từ đơn vị thực hiện cho đến tiến độ cũng được cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tiễn và gắn với quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương. Do đó, kết quả đạt được vượt kế hoạch, thể hiện rõ nét và sinh động bài học “đại đoàn kết toàn dân” và “huy động sức mạnh toàn dân tộc”, “ dễ trăm lần không dân vẫn chịu, khó vạn lần dân liệu vẫn xong”.

Bài học thành công của Phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025” có ý nghĩa thiết thực trong việc huy động nguồn lực xã hội thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn 2026 – 2030, mở đầu cho kỷ nguyên vươn mình của dân tộc - ông Bùi Đức Hưng phân tích.

Thành công của Ea Rốk – một xã thuộc vùng sâu vùng xa của tỉnh Đắk Lắk trong xóa nhà tạm, nhà dột nát là một trong những dẫn chứng điển hình. Năm 2025, xã Ea Rốk được giao nhiệm vụ xóa 617 căn nhà tạm, nhà dột nát và phải hoàn thành trước ngày 15/8 theo chỉ đạo của Thủ tướng; trong đó, xây mới 503 căn và sửa chữa 114 căn. Đây là một nhiệm vụ rất nặng nề, nhưng với quyết tâm không để người nghèo bị bỏ lại phía sau, lãnh đạo Đảng ủy và UBND xã Ea Rốk đã bám sát, chỉ đạo liên tục, đồng thời đưa ra những phương pháp thi công hiệu quả, tận dụng mọi nguồn lực sẵn có trong nhân dân.

Những khó khăn như địa bàn rộng, số lượng nhà được giao nhiều, thời gian lại rất ngắn và có thời điểm giá vật liệu như cát xây, cát tô bất ngờ tăng giá đột biến, khan hiếm hay việc thuê nhân công khó khăn… đã ảnh hưởng nhiều đến tiến độ thi công nhưng đều được địa phương đưa ra giải pháp khắc phục. Do đó, chỉ với thời gian 8 tháng, xã Ea Rốk đã lập kỳ tích về xóa nhà tạm, nhà dột nát khi hoàn thành và bàn giao 617 căn nhà cho người dân sử dụng.

Gia đình anh Hà Văn Miên ở bản Lả Mường, xã Than Uyên, tỉnh Lai Châu thuộc diện hộ nghèo, nhiều năm nay, 5 nhân khẩu sống trong căn nhà gỗ xuống cấp, chật chội. Nỗi lo nhà sập khi mùa mưa đến luôn thường trực. Tháng 4/2025, được nhận 60 triệu đồng của Nhà nước hỗ trợ thông qua Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, gia đình anh Miên vay thêm họ hàng và được người dân trong bản hỗ trợ ngày công dỡ nhà cũ, san nền, xây dựng… Ngôi nhà mới kiên cố trong mơ giờ đã thành hiện thực để giúp gia đình anh Miên có cuộc sống an toàn, yên tâm phát triển kinh tế để thoát nghèo.

Câu chuyện ở xã Ea Rốk hay gia đình anh Hà Văn Miên là hình ảnh ghi nhận được ở nhiều vùng miền trên khắp cả nước khi phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát lan tỏa mạnh mẽ. Không chỉ cải thiện nơi ở, từ những ngôi nhà mới còn mở ra cơ hội phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững cho các gia đình. Mỗi căn nhà mới hoàn thành, diện mạo nông thôn thêm khởi sắc. Người dân có động lực vươn lên, chính quyền vững tin hơn với mục tiêu giảm nghèo bền vững.

Còn với anh Lê Minh Thọ (42 tuổi) - Giám đốc Công ty TNHH MTV Tràng An Ninh Bình, khi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính kêu gọi cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát, anh Thọ biết “đó là mệnh lệnh từ trái tim” mà những người trẻ như anh không thể chối từ.

“Xong căn thứ 21 rồi. Gánh thêm chút nợ, nhưng chưa bao giờ mình thấy mãn nguyện như vậy. Tối nay, có thêm một gia đình được ngủ trong mái nhà kiên cố” – anh Thọ chia sẻ.

Từ đầu năm 2025, anh tham gia cùng Ủy ban MTTQ Việt Nam phường Hoa Lư xây dựng, sửa chữa 21 căn nhà cho hộ nghèo, người bệnh tật, đơn thân. Trong đó, gia đình anh đã hỗ trợ hơn 1,5 tỷ đồng, góp phần đem đến mái ấm cho những hoàn cảnh khó khăn. Nhiều lúc bỏ công việc gia đình, thậm chí vay nợ để làm từ thiện, xây nhà cho người nghèo, nhưng với anh Thọ, hạnh phúc chính là khi thấy người nghèo cầm chìa khóa bước vào căn nhà mới, ấm áp và đủ đầy.