Lai Châu: Xây dựng chính quyền số ở xã đặc biệt khó khăn Tủa Sín Chải

Ở xã vùng cao đặc biệt khó khăn Tủa Sín Chải của tỉnh Lai Châu, chính quyền địa phương đã và đang nỗ lực để hiện thực hóa mô hình chính quyền số, phù hợp với điều kiện thực tế.

* Xây dựng nền hành chính thân thiện, hiện đại

Tủa Sín Chải được thành lập từ việc sáp nhập 3 xã cũ: Tủa Sín Chải, Làng Mô, Tả Ngảo (huyện Sìn Hồ cũ). Sau khi sáp nhập và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, với sự vào cuộc đồng bộ từ hệ thống chính trị đến các tổ công nghệ số cộng đồng, chuyển đổi số đã dần hiện diện trong đời sống người dân.

Trước đây, người dân đến thực hiện các thủ tục hành chính ở xã Tủa Sín Chải gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên những năm gần đây, đặc biệt từ khi Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Tủa Sín Chải chính thức đi vào hoạt động, việc thực hiện các thủ tục hành chính đã thuận lợi hơn. Với cơ sở vật chất được đầu tư đồng bộ, trang thiết bị máy móc hiện đại và đội ngũ cán bộ công chức thân thiện, chuyên nghiệp, nơi đây đã nhanh chóng trở thành địa chỉ quen thuộc, gần gũi của người dân.

“Lấy người dân làm trung tâm phục vụ” không chỉ là khẩu hiệu mà đã trở thành phương châm hành động xuyên suốt của chính quyền xã. Các thủ tục như: đăng ký khai sinh, cấp giấy xác nhận, chứng thực hồ sơ, hồ sơ xin việc… đều được tiếp nhận, xử lý theo quy trình rõ ràng, công khai, minh bạch và ngày càng rút ngắn thời gian chờ đợi.

Đến Trung tâm Phục vụ hành chính công của xã để làm hồ sơ xin việc tại tỉnh Điện Biên, anh Lầu A Đông (bản Ha Vu Chứ) rất hài lòng với tinh thần phục vụ của các cán bộ, công chức xã. Theo anh Đông, cán bộ tiếp nhận hồ sơ chu đáo, niềm nở và thân thiện. Hồ sơ của anh được giải quyết nhanh chóng.

Các quy trình tiếp nhận, xử lý, trả kết quả đều công khai, nhanh gọn với sự hỗ trợ tận tình của các cán bộ tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã. Anh Cà Văn Nghiến (bản San Sủa Hồ) chia sẻ, trước đây, chúng tôi đến xã làm các thủ tục hành chính rất rườm rà. Bây giờ, tôi đến làm việc được cán bộ xã hướng dẫn tận tình, chu đáo và làm thủ tục nhanh, thuận lợi.

Từ khâu tiếp nhận đến xử lý và trả kết quả, quy trình giải quyết thủ tục hành chính tại xã Tủa Sín Chải giờ đây đang từng bước được số hóa. Người dân có thể lựa chọn nộp hồ sơ trực tiếp tại trung tâm, hoặc gửi trực tuyến thông qua điện thoại thông minh, máy tính có kết nối internet. Tất cả hồ sơ sau khi tiếp nhận đều được chuyển ngay trên hệ thống đến các bộ phận chuyên môn, giúp rút ngắn thời gian xử lý, tránh tình trạng chờ đợi, đi lại nhiều lần như trước. Việc số hóa thủ tục còn góp phần minh bạch hóa quy trình, giảm chi phí cho người dân và tạo điều kiện để cán bộ, công chức làm việc khoa học, hiệu quả hơn. Những lợi ích rõ ràng đó đang từng bước củng cố niềm tin của người dân vùng cao với chính quyền địa phương.

Tủa Sín Chải là xã vùng cao. Nơi đây, nhiều bản giao thông đi lại còn khó khăn và không phải người dân nào cũng có điện thoại thông minh hay tài khoản định danh điện tử. Nhận thức rõ điều đó, chính quyền xã đã linh hoạt là duy trì tiếp nhận hồ sơ trực tiếp qua hệ thống dịch vụ công của tỉnh để đảm bảo mọi người dân dù ở bất cứ điều kiện nào cũng được phục vụ kịp thời, đúng quy định. Đây là cách Tủa Sín Chải đang cụ thể hóa mục tiêu “Chuyển đổi số vì người dân, không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Ông Vàng A Lẩu, Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Tủa Sín Chải cho biết, từ khi trung tâm đi vào hoạt động đã thực hiện niêm yết các thủ tục hành chính theo thẩm quyền; đồng thời phân công cán bộ, công chức phụ trách từng lĩnh vực để kịp thời giải quyết hồ sơ. Các hồ sơ hầu hết được thực hiện trên môi trường điện tử. Tuy nhiên, một số hồ sơ không tiếp nhận trực tuyến được do người dân không sử dụng điện thoại thông minh, không có tài khoản VNeID. Những trường hợp này, đơn vị tiếp nhận trực tiếp để trả kết quả kịp thời cho người dân.

* Nỗ lực chuyển đổi số toàn dân

Ở bản Dền Thàng (xã Tủa Sín Chải), người dân đã bắt đầu hình thành thói quen mới, đó là sử dụng ứng dụng VNeID để thực hiện các thủ tục hành chính. Với sự hướng dẫn tận tình của tổ công nghệ số cộng đồng, nhiều người dân trong bản vốn quen với giấy tờ thủ công, giờ đây đã có thể làm thủ tục nhanh gọn ngay trên điện thoại. Một “cuộc cách mạng nhỏ” đang âm thầm diễn ra trong từng gia đình, góp phần rút ngắn khoảng cách giữa người dân vùng cao với dịch vụ công hiện đại.

Anh Tẩn Xa Xoang (một người dân ở bản Dền Thàng) hồ hởi cho biết, anh được thành viên tổ công nghệ số cộng đồng hướng dẫn cài đặt VNeID trên điện thoại để làm các thủ tục hành chính. Các thao tác qua môi trường số thuận tiện hơn nhiều và tiết kiệm thời gian.

Với nhiều người dân ở Tủa Sín Chải, đặc biệt là thế hệ lớn tuổi, công nghệ từng là một khái niệm xa vời. Trước đây, chiếc điện thoại chỉ đơn thuần để nghe, gọi, là phương tiện để liên lạc với con cháu đi làm ăn xa. Giờ đây, được sự hướng dẫn tận tình của các thành viên tổ công nghệ số cộng đồng, những chiếc điện thoại đã trở thành công cụ để người dân tiếp cận dịch vụ công, từ xác nhận cư trú, nộp hồ sơ đến tra cứu thủ tục. Việc cập nhật các loại giấy tờ cá nhân trên ứng dụng VNeID không chỉ giúp tiết kiệm thời gian đi lại, giảm chi phí mà còn tạo điều kiện để người dân vùng cao thụ hưởng chính sách đầy đủ, công bằng và minh bạch hơn. Chuyển đổi số tưởng như chỉ có ở đô thị, nay đã gõ cửa từng nếp nhà vùng cao, âm thầm thay đổi nhận thức, thói quen và mở ra một hành trình mới, hành trình số hóa vì người dân.

Bà Phùng Mý Chản (bản Nhiều Sáng) trước đây từng chỉ biết đến điện thoại như công cụ liên lạc, giờ đây bà đã biết đọc báo, xem thời sự, gọi video cho con cháu; đặc biệt là lưu trữ giấy tờ cá nhân trên ứng dụng số, gọn nhẹ, thuận tiện, không sợ mất. Bà Chản cho hay, bà được con cháu dạy cho cách sử dụng điện thoại thông minh để cập nhật tin tức thời sự trong nước và quốc tế. Nhờ chăm chỉ học hỏi, bà đã biết cài đặt, tích hợp các giấy tờ cá nhân. Nhờ đó giờ đi đâu, bà chỉ cần mang điện thoại, rất tiện lợi.

Chiếc điện thoại thông minh, từng là điều xa lạ đối với người dân vùng cao Tủa Sín Chải, giờ đây đã trở thành “chìa khóa số” mở ra cánh cửa tri thức, kết nối với chính quyền, các dịch vụ công và cả thế giới. Để có được kết quả này, tổ công nghệ số cộng đồng đã đóng vai trò không nhỏ. Họ là những đoàn viên, thanh niên, hội viên phụ nữ, nông dân… tự nguyện trở thành “cầu nối công nghệ”, mang chuyển đổi số đến từng hộ dân, bản làng. Họ đi từng nhà, kiên nhẫn hướng dẫn từng thao tác, từ tạo tài khoản định danh, cài đặt ứng dụng VNeID đến tích hợp giấy tờ cá nhân. Với các thành viên trong tổ công nghệ số cộng đồng, mỗi người dân biết dùng điện thoại làm thủ tục hành chính là một bước tiến, không chỉ trong tiếp cận dịch vụ công mà còn trong hành trình tiếp cận tương lai.

Anh Thào Hả Páo (bản Nậm Khăm, xã Tủa Sín Chải) chia sẻ, là thành viên trong tổ công nghệ số cộng đồng, anh cùng mọi người thường xuyên đi từng bản, từng hộ dân để tìm hiểu, hỗ trợ người dân cài đặt, hướng dẫn sử dụng và tích hợp các giấy tờ cá nhân trên ứng dụng VNeID để thuận tiện cho việc giải quyết các thủ tục hành chính.

Ngay khi Tủa Sín Chải chính thức được thành lập trên cơ sở sáp nhập, bài toán về hạ tầng, nhân sự và công nghệ thông tin được xã đặt lên hàng đầu. Tận dụng các trụ sở cũ, chính quyền địa phương đã nhanh chóng bố trí lại nơi làm việc, phân công cán bộ hợp lý để vừa tiết kiệm chi phí, vừa duy trì hoạt động ổn định. Cùng với đó, xã đầu tư hệ thống mạng internet, thiết bị máy tính, phần mềm phục vụ hành chính công nhằm đảm bảo cho cán bộ, công chức vận hành theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiệu quả.

Theo Chủ tịch UBND xã Tủa Sín Chải Nguyễn Văn Chính, từ ngày 1/7/2025, địa phương đã tập trung sắp xếp cơ sở hạ tầng, trụ sở làm việc của 3 xã cũ, đảm bảo đủ cơ sở vật chất cho cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, xã tập trung đầu tư hệ thống mạng, bố trí máy móc, phương tiện để đảm bảo cho đội ngũ cán bộ, công chức làm việc theo quy định. Đến nay, việc xây dựng và thực hiện chính quyền điện tử theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp cơ bản đã phát huy được hiệu quả tích cực trong xử lý, giải quyết các công việc liên quan trực tiếp đến người dân, tổ chức khi đến giao dịch tại UBND xã.

Dù còn nhiều khó khăn nhưng Tủa Sín Chải đang nỗ lực để bắt nhịp với chuyển đổi số, từng bước xây dựng mô hình chính quyền thân thiện, công khai, minh bạch để phục vụ người dân hiệu quả hơn. Đây là minh chứng cụ thể cho việc chuyển đổi số hoàn toàn có thể đi vào đời sống cộng đồng nếu có sự đồng lòng hưởng ứng của người dân và quyết tâm của chính quyền địa phương.