Kỳ vọng chính sách hỗ trợ lãi suất 2% cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh

Đây được xem là chính sách hỗ trợ thiết thực giúp các doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh giảm giá thành, đóng góp quan trọng vào quá trình chuyển đổi xanh của nền kinh tế. Tuy nhiên, thực tiễn chính sách hỗ trợ lãi suất trước đó cho thấy vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại cần tháo gỡ để sớm đi vào cuộc sống.

Thêm chính sách hỗ trợ cho các dự án xanh

Theo tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được Nhà nước hỗ trợ lãi suất 2%/năm khi vay vốn để thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG). Chính sách này đang mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp đẩy mạnh chuyển đổi xanh trong bối cảnh phát triển mới.

Đánh giá cao chính sách hỗ trợ này, ông Lim Dyi Chang, Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp, Ngân hàng UOB Việt Nam cho rằng, đây là bước chuyển lớn, không chỉ dừng lại ở việc thừa nhận ESG là xu hướng, mà còn khuyến khích và thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp hướng đến phát triển bền vững. Điều này sẽ góp phần đáng kể vào việc giảm chi phí kinh doanh, từ đó giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển nhanh hơn. Việt Nam đang có rất nhiều tiềm năng trong các dự án xanh.

Tuy nhiên, hiện doanh nghiệp vẫn còn e ngại do chi phí tuân thủ tiêu chuẩn ESG khá cao, trong khi chính sách hỗ trợ còn thiếu rõ ràng và cụ thể. Ngân hàng này sẵn sàng cấp vốn cho các dự án xanh, nhưng để triển khai hiệu quả, cần sự đồng hành của các cơ quan quản lý trong việc ban hành hướng dẫn chi tiết về cơ chế tín dụng xanh, từ tiêu chí đánh giá đến quy trình thẩm định, nhằm bảo đảm minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi cho cả doanh nghiệp và ngân hàng.

Ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) cũng cho rằng, cơ chế hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và ESG là rất hay và cần thiết. Các ngân hàng tư nhân hiện đã chủ động đưa ra các gói vốn ưu đãi, vốn xanh và nguồn lực trong nước dồi dào sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp. Nhưng trên thực tế, việc triển khai vẫn còn nhiều rào cản, cả từ phía ngân hàng lẫn người thụ hưởng là các doanh nghiệp, hộ kinh doanh.

Việt Nam đã từng có hai đợt hỗ trợ lãi suất trước đó, nhưng do thủ tục phức tạp và áp lực hậu kiểm nên nhiều ngân hàng và doanh nghiệp đều e ngại tham gia. Vì vậy, chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm là chưa đủ, mà cần thêm các giải pháp đồng bộ, bao gồm cả việc cắt giảm thủ tục hành chính, số hóa quy trình cấp tín dụng và xây dựng chi tiết hơn về khung tín dụng xanh. Hiện các ngân hàng vẫn đang chờ hướng dẫn cụ thể từ cơ quan chức năng để có thể thực hiện chính sách hỗ trợ này - ông Phát chia sẻ.

Khắc phục bất cập từ chính sách cũ

Tại Việt Nam, cơ chế chính sách hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp không mới. Gần đây nhất là chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm trong 2 năm 2022-2023 thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại đối với các khoản vay thương mại cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh theo nội dung Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội.

Dù thực hiện nhiều giải pháp thúc đẩy, tuy nhiên, hiệu quả triển khai của chương trình lại không như kỳ vọng, khi tỷ lệ giải ngân chỉ đạt khoảng 3,05% quy mô chính sách. Có nhiều lý do khiến chính sách hỗ trợ lãi suất trên không đi vào cuộc sống.

Về phía người thụ hưởng, nhiều trường hợp khách hàng đáp ứng điều kiện ưu đãi nhưng lại có tâm lý e ngại hậu kiểm; trong khi các ngân hàng thương mại lại gặp khó khi đánh giá về khả năng “phục hồi” theo quy định. Kết quả này cũng khiến có nhiều ý kiến lo ngại việc triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm đối với các doanh nghiệp vay vốn để thực hiện các dự án xanh.

Ở góc độ chuyên gia tài chính, Tiến sĩ Cấn Văn Lực cho biết, việc triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho các dự án xanh là cơ hội đáng kể đối với khu vực kinh tế tư nhân. Điểm khác biệt so với gói hỗ trợ lãi suất thời kỳ COVID-19 là lần này cơ chế đã được thiết kế rõ ràng hơn.

Theo vị chuyên gia này, nguồn vốn hỗ trợ sẽ chủ yếu đến từ ngân sách Nhà nước và các nguồn lực khác. Doanh nghiệp chỉ cần có dự án được xác nhận đáp ứng tiêu chí xanh bởi các tổ chức độc lập sẽ được hưởng hỗ trợ, miễn là đảm bảo tính minh bạch, công khai và tránh lợi ích nhóm.

Trả lời chất vấn tại kỳ họp Quốc hội diễn ra tuần qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cũng nêu lên một số giải pháp để triển khai nội dung này một cách có hiệu quả. Bộ Tài chính đã có báo cáo Chính phủ ban hành Nghị quyết 138/NQ-CP năm 2025 về kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân; trong đó định hướng triển khai chính sách này có 2 kênh là thông qua hệ thống quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách và các ngân hàng thương mại.

Đáng chú ý, đối với việc triển khai qua hệ thống ngân hàng thương mại, Bộ Tài chính sẽ phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước để xây dựng Nghị định hướng dẫn theo hướng đổi mới phương thức hỗ trợ để khắc phục các bất cập của các chương trình phục hồi trước đây.

Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu kỹ để quy định đầy đủ, rõ ràng, minh bạch về đối tượng, điều kiện, quy trình, thủ tục đơn giản, thuận lợi và đảm bảo tính khả thi trong thực hiện. Đồng thời, sẽ có các cơ chế để hỗ trợ các ngân hàng thương mại thực hiện việc cho vay các doanh nghiệp với mức lãi suất theo quy định.

Liên quan đến vấn đề này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, trường hợp vay từ các ngân hàng thương mại, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để có hướng dẫn rõ nhằm khắc phục những bất cập của gói hỗ trợ lãi suất 2% trong chương trình phục hồi nền kinh tế.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước đã gửi văn bản đề xuất đến Bộ Tài chính, cân nhắc lồng ghép thông qua chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp để hỗ trợ các doanh nghiệp vay vốn theo đối tượng của Nghị quyết 68.

Nguồn: http://www.vietnamplus.vn/ky-vong-chinh-sach-ho-tro-lai-suat-2-cho-doanh-nghiep-chuyen-doi-xanh-post1046239.vnp