Kinh tế Canada đã rơi vào suy thoái?

Thanh Hải/betvisa-888.netanet.vn 06:30' - 02/06/2025
BNEWS Nền kinh tế Canada đang đứng trước nguy cơ suy thoái trong năm 2025, khi nhiều tổ chức tài chính dự báo tăng trưởng âm trong hai quý liên tiếp.

Theo mạng tin CTV News, các ngân hàng lớn như TD Bank, BMO, National Bank, và Deloitte nhận định Canada có thể đối mặt với suy thoái, chịu tác động từ bất ổn thương mại quốc tế và áp lực nội tại. Tuy nhiên, một số ý kiến khác cho rằng đây chỉ là giai đoạn giảm tốc kinh tế, không phải suy thoái sâu.

Các tổ chức tài chính này dự đoán rằng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Canada sẽ giảm trong quý II và III/2025. Trên lý thuyết, hai quý hoặc sáu tháng tăng trưởng kinh tế âm, đồng nghĩa với việc nền kinh tế đã rơi vào suy thoái danh nghĩa. Về cơ bản, giai đoạn suy thoái kinh tế tạm thời được đặc trưng bởi chi tiêu giảm, hoạt động kinh doanh giảm và tình trạng mất việc làm gia tăng.

Ông Lars Osberg, Giáo sư kinh tế tại Đại học Dalhousie nhận định rằng chỉ số GDP không phản ánh toàn diện tình hình kinh tế và Canada có thể đã ở giữa giai đoạn suy thoái. Ông cho biết: “Tỷ lệ thất nghiệp liên tục tăng, trong khi tỷ lệ tham gia lực lượng lao động và thu nhập bình quân đầu người đang giảm dần. Chúng ta đã ở trong trạng thái này một thời gian. Chiến tranh thương mại càng làm tình hình trầm trọng hơn”.

 

Thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây ảnh hưởng lớn đến thương mại quốc tế, đẩy giá cả tăng cao. Ông Osberg nhấn mạnh rằng ngay cả khi Canada đạt được thỏa thuận thương mại mới với Mỹ, sự bất ổn do chính sách thuế quan gây ra vẫn có thể kéo dài. Ông giải thích: “Sự bất ổn về thuế quan ảnh hưởng đến đầu tư, làm giảm hoạt động kinh tế trong tương lai, bởi không ai biết thỏa thuận mới sẽ kéo dài bao lâu. Trong vài tháng qua, mức độ bất ổn đã tăng mạnh”.

Bà Beata Caranci, nhà kinh tế trưởng tại TD Bank cảnh báo rằng thuế quan đang đẩy Canada vào suy thoái trong năm 2025, có thể dẫn đến mất khoảng 100.000 việc làm. Theo Cơ quan Thống kê Canada, tỷ lệ thất nghiệp tháng 4/2025 ở mức 6,9%, tương ứng 1,5 triệu người không có việc làm. Ông Osberg lưu ý: “Ngân hàng Trung ương Canada và chính phủ đang đối mặt với thách thức kép từ chiến tranh thuế quan, vừa làm gia tăng lạm phát vừa đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên cao. Thất nghiệp tăng do đầu tư giảm, xuất khẩu suy yếu, và chi tiêu tiêu dùng sụt giảm, trong khi giá cả tăng vì thuế quan”.

Theo dự báo của TD, GDP của Canada sẽ giảm 1% trong quý II/2025 và 0,2% trong quý III/2025. Còn BMO dự báo mức giảm của cả hai quý sẽ đều là 1%. Trong khi đó, National Bank dự báo mức giảm tương ứng là 1,1% và 1%. Deloitte cũng có dự báo tương tự là 1,1% và 0,9%.

Tuy nhiên, không phải tất cả tổ chức đều bi quan. Ngân hàng Hoàng gia (RBC) và Scotiabank dự báo tăng trưởng kinh tế Canada sẽ duy trì tích cực, dù ở mức thấp, trong cả hai quý II và III/2025.

Ông Moshe Lander, giảng viên kinh tế cao cấp tại Đại học Concordia, cho rằng Canada không đối mặt với suy thoái sâu, mà chỉ là đang trải qua “suy thoái kinh tế”. Ông giải thích: “Suy thoái kinh tế không đòi hỏi hai quý GDP âm liên tiếp. Nó chỉ là giai đoạn tăng trưởng chậm hơn tiềm năng. Thị trường chứng khoán, nhà ở, và lao động có thể suy yếu. Nhiều người sẽ gặp khó khăn tài chính do mất việc hoặc thu nhập không tăng kịp chi phí sinh hoạt”.

Ông Lander nhấn mạnh rằng các vấn đề của kinh tế Canada không bắt nguồn từ chính quyền Tổng thống Trump. Ông nhận định: “Chúng ta có thể đã rơi vào suy thoái kinh tế từ trước, nhưng thuế quan làm tình hình nghiêm trọng và đột ngột hơn. Đây là yếu tố quan trọng, nhưng nền kinh tế đã có dấu hiệu căng thẳng từ trước”. Trong khi đó, ông George Georgopoulos, Giáo sư kinh tế tại Đại học York, lạc quan hơn.

Ông đề cập đến thỏa thuận thương mại gần đây mà Mỹ đã ký với Vương quốc Anh. Thoả thuận này cho thấy căng thẳng thương mại của Mỹ với các quốc gia khác có thể đang tan băng. Ông dự đoán: “Mặc dù tăng trưởng GDP của Canada sẽ chậm lại trong quý II và quý III/2025, tôi không cho rằng GDP sẽ âm trong cả hai quý. Môi trường thương mại đang cởi mở hơn, tạo cơ hội thảo luận về giảm thuế suất”.

Trong một động thái nhằm ổn định chi phí hoạt động, tránh rơi vào khủng hoảng, Cơ quan Thuế vụ Canada (CRA) mới đây đã thông báo sẽ cắt giảm tới 280 vị trí việc làm. CRA cho biết: "Trong những năm gần đây, một số yếu tố đã tác động đến ngân sách của CRA, bao gồm việc ngừng tài trợ cho chương trình COVID-19, điều này đòi hỏi CRA phải xem xét lại quy mô lực lượng lao động.

Những điều chỉnh này sẽ khiến tới 280 nhân viên buộc phải rời khỏi cơ quan. Chúng tôi sẽ kích hoạt các chương trình tự nguyện nghỉ việc. Những đợt cắt giảm này chủ yếu ảnh hưởng đến các dịch vụ nội bộ và chủ yếu nằm ở Vùng thủ đô quốc gia". Việc điều chỉnh lực lượng lao động tại CRA sẽ tác động đến một số chi nhánh, bao gồm chi nhánh kháng cáo, nguồn nhân lực, dịch vụ pháp lý, chi nhánh dịch vụ, đổi mới và tích hợp,...

Liên đoàn lao động trong ngành thuế đang kêu gọi Thủ tướng Mark Carney áp dụng "lệnh hoãn ngay lập tức đối với việc cắt giảm việc làm" tại Cơ quan Thuế vụ Canada. Trong một tuyên bố, liên đoàn cho biết việc điều chỉnh lực lượng lao động tại CRA là "một đòn giáng nữa trong một loạt các đợt cắt giảm việc làm liên tục. Kể từ mùa Thu năm 2024, CRA đã cắt giảm hơn 3.000 việc làm". 

Ông Marc Brière, đại diện của liên đoàn trên toàn quốc, nhấn mạnh: “Những đợt cắt giảm liên tiếp không chỉ ảnh hưởng nặng nề đến nhân viên thuế, mà còn tác động lớn đến người dân và doanh nghiệp Canada. Thời gian xử lý hồ sơ kéo dài, cuộc gọi không được trả lời, và người dân rơi vào bất ổn. Nhân viên còn lại phải làm nhiều hơn với nguồn lực ít hơn, dưới áp lực và bất ổn ngày càng tăng”.

Liên đoàn cho biết đây là thông báo cắt giảm thứ năm tại CRA kể từ tháng 12/2024, bao gồm 600 hợp đồng không gia hạn vào tháng 11/2025 và 450 vị trí bị cắt vào tháng 4/2025, ngoài ra còn có 1.300 hợp đồng tại trung tâm cuộc gọi không gia hạn vào tháng 5/2025.

Đầu tuần này, Thủ tướng Mark Carney đã công bố thư ủy nhiệm cho các bộ, ngành của Canada, nêu bảy ưu tiên, trong đó ưu tiên thứ bảy là “giảm chi tiêu chính phủ để đầu tư xây dựng nền kinh tế Canada mạnh nhất trong Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7)”. Tuy nhiên, Cương lĩnh của đảng Tự do, trong chiến dịch tranh cử vừa qua, đã cam kết rằng “sẽ giới hạn, không cắt giảm việc làm trong dịch vụ công” và “xem xét toàn diện chi tiêu để tăng năng suất chính phủ liên bang”, tạo mâu thuẫn với các động thái cắt giảm hiện tại.

Tin liên quan

Tin cùng chuyên mục