Điều chỉnh chính sách và cách thức bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu

Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) tổ chức hội thảo lấy ý kiến góp ý sửa đổi Thông tư quy định về việc tổ chức bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu. Ảnh: Ngọc Quỳnh/betvisa-888.netanet.vn

Ngày 22/8 tại Trung tâm Tinh hoa Làng nghề Việt (Bát Tràng, Hà Nội), Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) tổ chức hội thảo lấy ý kiến góp ý sửa đổi Thông tư quy định về việc tổ chức bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để Tổ soạn thảo nghiên cứu tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Thông tư theo hướng đảm bảo tuân thủ chặt chẽ quy định của pháp luật liên quan và phù hợp với thực tiễn triển khai trong giai đoạn mới.

Cục trưởng Nguyễn Thị Lâm Giang cho biết, thời gian qua, hoạt động bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu đã được triển khai đồng bộ, phát huy hiệu quả, góp phần thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về phát triển công nghiệp nông thôn.

Đây cũng là một trong những nội dung hoạt động trọng điểm của chính sách khuyến công được tổ chức thực hiện trên toàn quốc nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế của quốc gia, vùng, địa phương về nguồn nguyên liệu, lao động, kỹ năng, kinh nghiệm, tư duy sáng tạo, cùng việc áp dụng công nghệ, máy móc thiết bị hiện đại để sản xuất ra các sản phẩm có chất lượng vượt trội, đại diện cho tinh hoa công nghiệp nông thôn của mỗi địa phương, khu vực.

Đến hết năm 2024, chương trình khuyến công quốc gia và địa phương đã tổ chức bình chọn và cấp Giấy chứng nhận cho 4.154 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh, 2.111 sản phẩm cấp khu vực và 686 sản phẩm cấp quốc gia. Công tác bình chọn góp phần tôn vinh, quảng bá, khẳng định chất lượng, uy tín của sản phẩm công nghiệp nông thôn mang thương hiệu Việt trên thị trường trong nước và quốc tế. 

Tuy vậy, cùng với sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đã có sự điều chỉnh đáng kể, do đó các Thông tư hướng dẫn về công tác bình chọn cũng đã bộc lộ một số bất cập.

Cụ thể như, theo quy định tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, việc tổ chức công tác bình chọn 4 cấp như hiện nay cần được rà soát đảm bảo phù hợp thực tiễn; thêm vào đó, cần đánh giá lại quy trình thực hiện, tăng cường phân cấp, phân quyền; xem xét, loại bỏ hoàn toàn các thủ tục hành chính trong hoạt động bình chọn.

Một số khái niệm, thuật ngữ cần được xem xét, điều chỉnh, bổ sung để dễ tuân thủ, dễ thực hiện; đồng thời nâng cao hiệu quả truyền thông chính sách. Đồng thời, bộ tiêu chí đánh giá sản phẩm cần được rà soát, cập nhật, chuẩn hóa theo các quy chuẩn, điều kiện sản xuất, tiêu chuẩn sản phẩm và định hướng phát triển kinh tế, xã hội trong thời kỳ mới.

Để khắc phục hạn chế, đồng thời đổi mới phương pháp tiếp cận, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức bình chọn, việc xây dựng Thông tư thay thế các Thông tư số 26 năm 2014 và Thông tư số 14 năm 2018 là cần thiết và được kỳ vọng sẽ kế thừa các nội dung hiệu quả của Thông tư hiện hành; điều chỉnh, bổ sung nhiều nội dung mới, bảo đảm tính khả thi, đồng bộ giữa các cấp tổ chức bình chọn; đặc biệt không làm phát sinh thủ tục hành chính hoặc nghĩa vụ pháp lý bắt buộc đối với cơ sở đăng ký tham gia; thúc đẩy ứng dụng nền tảng số trong hoạt động bình chọn, nâng cao tính minh bạch và khả năng liên thông dữ liệu, tạo thuận lợi trong công tác triển khai thực hiện từ Trung ương đến địa phương.

Lãnh đạo Sở Công Thương các địa phương, các tổ chức, hiệp hội, các chuyên gia, nhà khoa học và đại diện một số cơ sở công nghiệp nông thôn ghi nhận việc triển khai các hoạt động khuyến công; trong đó, công tác bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu theo quy định tại Nghị định số 45 của Chính phủ thời gian qua đã và đang khẳng định được vai trò quan trọng trong phát triển công nghiệp nông thôn.

Tuy nhiên, dưới tác động của các xu hướng mới về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, việc kịp thời điều chỉnh chính sách và cách thức tổ chức thực thi chính sách là vô cùng cần thiết nhằm đưa ra các quy định cụ thể, dễ tuân thủ, dễ thực hiện; làm sâu sắc hơn hiệu quả tác động của chính sách khuyến công nói chung và công tác bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu nói riêng trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng, cơ quan quản lý cần tăng cường phân cấp, phân quyền, xác định trách nhiệm liên tục của Trung ương và địa phương trong quá trình thực hiện; tạo sự chuyển biến rõ về chất lượng, bảo đảm chỉnh thể thống nhất giữa Nghị định số 45 về khuyến công và Thông tư hướng dẫn thực hiện.

TS. Dương Tuấn Cương, Phó ban Chính sách Liên minh Hợp tác xã Việt Nam nhận định, việc ban hành Thông tư mới là cần thiết, tạo hành lang pháp lý thuận lợi, nâng cao hiệu quả hoạt động bình chọn. Đây không chỉ là hoạt động quảng bá thương hiệu, mà còn khuyến khích đổi mới, sáng tạo, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường cho sản phẩm công nghiệp nông thôn Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới.

Việc bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu không phải nhiệm vụ hành chính thường xuyên, mà mang tính khuyến khích, động viên. Do đó, quy định cần đơn giản, không tạo gánh nặng cho cơ sở tham gia. Thêm nữa, ứng dụng công nghệ số trong quy trình chấm điểm, xây dựng nền tảng điện tử nhằm đảm bảo minh bạch, khách quan, đồng thời giảm tải cho công tác tổ chức....

Theo ban tổ chức, dự thảo Thông tư trình Bộ trưởng sẽ tiếp tục được cập nhật các ý kiến đóng góp để sớm hoàn thiện; đồng thời, dự kiến sẽ được xem xét, ký ban hành theo tiến độ trong tháng 11/2025.